1. Agrarische noot in de architectuur

De Boekenberg is qua vorm geïnspireerd op een boerenschuur met z’n karakteristieke puntdak, verwijzend naar het agrarische verleden van Spijkenisse. Dit geldt ook voor het interieur, met de rode bakstenen die zelfs op de vloer liggen én de boekenplanken die door de hele bibliotheek meanderen. Die laatste zijn namelijk gemaakt van gerecyclede bloempotten en -bakken! Ze zijn hergebruikt, betaalbaar, duurzaam en vuurvast. Ook de bakstenen zijn vernieuwender dan ze er misschien uitzien: er is geëxperimenteerd met warmte absorberende baksteen en akoestische baksteen.

2. Bergwandeling van 480 meter lang

Alle ‘gesloten’ ruimtes van de Boekenberg – de kantoren en vergaderzalen – zijn op elkaar gestapeld: dit is de berg. Eromheen zijn boekenkasten bevestigd. Dáár weer omheen loopt een doorgaande route van 480 meter: het is de bergwandeling naar de top! De route leidt langs de diverse terrassen waarop steeds andere functies te vinden zijn. Zoals gebruikelijk bij een bergwandeling wordt de klim op de top beloond met een prachtig uitzicht.

3. De glazen kap als concessie

De Boekenberg is ontworpen om openheid uit te stralen en zo laagdrempelig mogelijk te zijn. In eerste instantie wilde architect Winy Maas zelfs dat de Boekenberg geheel open was, zonder overkapping! Vanwege het Nederlandse klimaat werd hier een glazen kap aan toegevoegd. Van buiten kunnen passanten de boeken zien, vanaf binnen kijken bezoekers van de Boekenberg uit over het Marktplein en op onder andere de oude kerk van Spijkenisse.

4. Raampjes tellen

Dat de Boekenberg veel glas bevat, dat zie je zo. Maar liefst 1006 ramen telt het pand. En die worden allemaal eens in de zoveel tijd gewassen!

5. Doe maar duurzaam!

Duurzaamheid was een belangrijk uitgangspunt bij het ontwerp van de Boekenberg. Het gebouw is milieuvriendelijkheid en CO2-neutraal. Dit door bijvoorbeeld het klimaatsysteem dat ervoor zorgt dat warme en koude lucht onder het gebouw wordt opgeslagen. Ook de wanden slaan warmte op – door middel van bijenwas – en laten warmte los wanneer nodig. Het regenwater, zogenaamd ‘grijs water’, wordt gebruikt voor de spoeling van de toiletten, voor de vloerverwarming en -koeling. Een natuurlijke luchtstroom wordt bevorderd door van boven naar onderen in het gebouw (automatisch) kleine ramen open te zetten. Er is geen airconditioning nodig. Het automatische zonweringssysteem komt in actie bij een bepaalde hoeveelheid zonlicht. Alles om ervoor te zorgen dat een verblijf in dit complexe glazen gebouw zo aangenaam mogelijk is. Die duurzame technologieën resulteerden in een EPC (energieprestatiecoëfficiënt) score van 0.7 (voor de duidelijkheid: dat is een goede, lage score. Hoe lager, hoe beter). Naast technologie draagt ook de natuur zelf een steentje bij aan de klimaatregeling: de vele bomen in het interieur doen ook een duit in het zakje.

6. Een berg prijzen

Vooral voor een bibliotheek is de architectuur van de Boekenberg zeer uitgesproken. De komst van het gebouw in Spijkenisse in 2012 én de vernieuwingsdrang van de bibliotheek bleven niet onopgemerkt. Het ontwerp won diverse prijzen:

• Een 3e plaats bij de Houtarchitectuurprijs (2012),
• Een 2e plaats bij de Beste Bibliotheek van Nederland (2012),
• De 1e plaats bij de Ret Dot Design Award (2013),
• Een nominatie voor de Mies van der Rohe Award for Contemporary Architecture (2013),
• Een nominatie voor Design of the Year 2013 by V&A Museum London
• En een nominatie voor Public Library of the Year Award (2014).

7. Een berg hout

Er is veel hout gebruikt in de Boekenberg: binnen geeft dat een aangename en warme uitstraling. Maar liefst 116 FSC vurenhouten spanten zijn toegepast, van steeds één meter hoog en minimaal 120 mm dik. Dat zijn flinke balken en dat moet ook, want ze dragen de glazen overkapping van het gebouw samen met vier hoekkepers, een nokligger en ravelen.

8. Verborgen boekencollectie in zicht

De allerhoogste boekenplanken, in de boekenkasten bevestigd tegen de terrassen van de ‘berg’, zijn te hoog om vanaf de looproute te bereiken. Onhandig voor een bibliotheek zou je denken, maar ook hier is over nagedacht. De ruimte erboven wordt benut door daar de zogenaamde verborgen collectie uit te stallen: boeken die anders bijvoorbeeld in het magazijn zouden staan.

9. Schitterend verlichtingsplan

Vanzelfsprekend moet een bibliotheek over goede functionele verlichting beschikken. Het verlichtingsplan bestaat uit een mix van straatverlichting en leeslampen, een combinatie van publiek en intiem. Vooral ’s avonds komt deze verlichting goed tot zijn recht: vanaf de Markt zie je lichtjes schitteren onder de glazen ‘stolp’.

10. Boekenbergbuurt

Wist je dat samen met bibliotheek de Boekenberg ook de Boekenbergbuurt werd opgeleverd? Architectenbureau MVRDV ontwierp ook de 42 naastgelegen woningen op het Kees de Groenplein. Ook hier zijn rode bakstenen en puntdaken kenmerkend.